Als je onlangs een trendy wijnbar bent binnenstapt of de wijnlijst van het nieuwste hippe restaurant hebt bekeken, heb je waarschijnlijk de term "natuurlijke wijn" tegengekomen. Maar wat is natuurlijke wijn? In zijn puurste vorm is natuurlijke wijn gemaakt van onbewerkte gefermenteerde druivensap en verder niets. Het vertegenwoordigt een terugkeer naar traditionele wijnmaakmethoden, waarbij druivensap met minimale technologische tussenkomst in wijn wordt omgevormd.
In deze gids leer je alles wat je moet weten over de categorie natuurlijke wijn, van het begrijpen van het wijnmaakproces tot de kenmerken van natuurlijke wijnen en nog veel meer!
Sla over naar:
De Oorsprong van Natuurlijke Wijn
De moderne natuurlijke wijnbeweging begon in het platteland van Frankrijk, waar een handvol wijnmakers met een lage interventie die in isolatie werkten elkaar ontdekte en begon een gemeenschap te vormen. De eerste formele natuurlijke wijnproeverij, La Dive Bouteille, vond plaats in 1999 met slechts 15 wijnmakers en ongeveer 100 deelnemers. Tegenwoordig is La Dive Bouteille uitgegroeid tot een veelverwacht jaarlijks evenement, dat honderden wijnmakers en duizenden deelnemers van over de hele wereld aantrekt.
In de vroege jaren 2000 begon natuurlijke wijn aan populariteit te winnen in de Verenigde Staten, dankzij importeurs zoals Jenny & Francois Selections en Louis/Dressner. Terwijl meer restaurants begonnen natuurlijke wijnen op te slaan en media-instanties de trend begonnen te dekken, evolueerde natuurlijke wijn van een niche-interesse naar een mainstream fenomeen.
Hoe wordt het gemaakt?
Natuurlijke wijnmaking omvat een reeks technieken, van oude tradities tot moderne experimenten, met als doel de druiven voor zichzelf te laten spreken zonder onnodige toevoegingen of manipulaties.
Druiven groeien en oogsten
De druiven voor natuurlijke wijnen worden gekweekt met een diep respect voor de bodem, vaak volgens biologische of biodynamische praktijken die biodiversiteit bevorderen en synthetische pesticiden en meststoffen vermijden. Wanneer het tijd is om te oogsten, worden de druiven met de hand geplukt, zodat alleen de beste trossen naar de kelder gaan.
Fermentatie
In de kelder gebeurt de echte magie. In tegenstelling tot conventionele wijn, waarbij elk aspect van de fermentatie wordt gecontroleerd met laboratorium-gecultiveerde gisten en toevoegingen, laten natuurlijke wijnmakers de inheemse gisten die van nature aan de druivenhuid kleven hun wonderen verrichten. Het is een proces dat zo oud is als de wijnmakerij zelf.
Natuurlijke wijnmakers gebruiken een reeks technieken, waaronder:
-
Hele tros fermentatie: De druiven worden als geheel gefermenteerd, stelen en al, wat extra tannine en structuur aan de wijn kan toevoegen, vooral in lichte rode wijnen zoals Beaujolais.
-
Koolzuur maceratie: Deze methode houdt in dat hele druiven in een afgesloten tank gevuld met kooldioxide worden gefermenteerd, wat een fruitige, gemakkelijk drinkbare stijl met zachte tannines creëert.
-
Inheemse gist fermentatie: Natuurlijke wijnmakers vertrouwen op de natuurlijke gisten die aanwezig zijn op de druivenhuid en in de kelderomgeving om het fermentatieproces aan te drijven.
Minimale interventie en veroudering
In de kelder vermijden natuurlijke wijnmakers additieven, aanpassingen van zuur en technologische manipulaties, en richten ze zich op het natuurlijk laten ontwikkelen van de unieke karakter van de wijn met weinig interferentie. Enkele specifieke technieken zijn:
-
Huidcontact: Witte druiven worden gefermenteerd met hun schillen, wat resulteert in een oranje of amberkleurige wijn met verhoogde tannine en een uniek smaakprofiel.
-
Amfora veroudering: Wijn wordt gerijpt in grote kleivaten die amphorae worden genoemd, waardoor de wijn kan ademen en zich kan ontwikkelen zonder extra smaken toe te voegen.
Tijdens het bottelen ontvangen natuurlijke wijnen doorgaans weinig tot geen sulfiet toevoeging, meestal minder dan 30 ppm (deeltjes per miljoen), om de natuurlijke smaken en aroma's van de wijn te behouden.
Het Resultaat
Natuurlijke wijnen zijn ongefilterd en onverfijnd, en behouden alle kleurrijke nuances en textuur die conventionele wijnen vaak wegnemen. Ze zijn minimaal of helemaal niet toegevoegd, waardoor de intrinsieke smaken en aroma's van de wijn kunnen stralen.
Geen omgekeerde osmose om smaken te concentreren, geen micro-oxygenatie om tannines te verzachten, geen cryo-extractie om kleur te versterken. Gewoon druiven, getransformeerd door de microben van de wijngaard en de begeleidende hand van de wijnmaker in een vloeistof die niet alleen een reflectie van een plaats is, maar een directe verbinding ermee.
De schoonheid van natuurlijke wijn is dat er geen strikte regels zijn. Het resultaat is een diverse en spannende reeks wijnen die vol persoonlijkheid en karakter zijn, en de meest naakte vorm van wijnmaken tonen.
Kenmerken van Natuurlijke Wijn
Hoe Smaakt Het?
Deze wijnen staan bekend om hun levendige zuurheid, wat ze bijna elektrisch in je mond kan laten smaken. Je zult ook lagere alcoholniveaus opmerken, waardoor het ware karakter van de druiven naar voren komt. Natuurlijke wijnen worden vaak beschreven als funky, aards, of zelfs zuur. Deze smaken kunnen variëren van subtiele hints van paddenstoel of aarde tot meer uitgesproken zure kers of azijnachtige kwaliteiten. Terwijl sommigen deze smaken in het begin uitdagend kunnen vinden, waarderen veel liefhebbers van natuurlijke wijn de complexiteit en diepgang die ze aan de wijn toevoegen.
Een van de meest opwindende aspecten is hoe het evolueert in het glas en de fles. Terwijl je drinkt, kun je de smaken zien veranderen en zich ontwikkelen, nieuwe lagen van fruit, specerij of aardse tonen onthullend. Deze constante evolutie maakt elke slok een nieuwe ervaring.
Hoe Ziet Het eruit?
Het ziet er misschien niet uit als de kristalheldere wijn waar je aan gewend bent. Veel natuurlijke wijnen zijn ongewassen, dus ze kunnen een beetje troebel of zelfs bewolkt zijn. En de kleuren kunnen iets levendiger of ongebruikelijker zijn - denk aan diepe, inktachtige rode of goudkleurige witte wijnen.
De Natuurlijke Wijnbeweging
Deze beweging heeft de afgelopen jaren aanzienlijke momentum gewonnen, met meer conventionele wijnhuizen die low-intervention benaderingen verkennen. Deze verschuiving vertegenwoordigt een bredere trend naar transparantie in wijnproductie en een verlangen om authentieke terroir uit te drukken – de unieke combinatie van bodem, klimaat en plaats die een wijn zijn onderscheidende karakter geeft.
Veel wijnen die als natuurlijk worden beschouwd, worden gemaakt door kleine producenten die beweren dat conventionele wijnproductie, met zijn afhankelijkheid van chemische additieven en technologische manipulatie, de individualiteit van een wijn en zijn verbinding met de plaats kan uitwissen. In tegenstelling hiermee zien ze natuurlijke wijn als een purere uitdrukking van de druif, de wijngaarden en het oogstjaar.
Biologische vs Biodynamische vs Natuurlijke Wijn?
Wat is dus het verschil tussen al deze milieuvriendelijke wijntermen? Hier is een snelle samenvatting:
-
Biologische wijn: Laag-interventiewijn gemaakt van druiven die zijn geteeld zonder synthetische chemicaliën, maar kan nog steeds enige manipulatie in de wijnmakerij inhouden. Gecertificeerde biologische wijnen hebben strikte limieten voor sulfieten.
-
Biodynamische wijn: Brengt biologische landbouw naar een hoger niveau, met aanvullende praktijken gebaseerd op de leerstellingen van Rudolf Steiner. Denk aan maankalenders en kruidenbereidingen. Gecertificeerd door Demeter.
-
Natuurlijke wijn: Gebruikt biologische of biodynamische druiven, maar met minimale interventie in de kelder. Het draait allemaal om het laten spreken van de druiven. In tegenstelling tot biologische en biodynamische wijnen is er hier geen wettelijke definitie of certificering.
Waarom Natuurlijke Wijn Drinken?
Vooral omdat het een manier is om kleine, onafhankelijke producenten te ondersteunen die zich inzetten om authentieke, milieuvriendelijke wijnen te maken. Bovendien vinden veel mensen dat ze natuurlijke wijnen kunnen drinken zonder de hoofdpijn of allergische reacties die conventionele wijnen kunnen veroorzaken. Dit kan komen omdat ze inheemse gisten gebruiken in plaats van commerciële.
Bubbels natuurlijke wijnen zoals pet nat (pétillant naturel), een soort mousserende wijn, zijn vooral gevoelig voor variatie.
Opmerkelijke Natuurlijke Wijnmakers en Regio's
Natuurlijke wijnbouw heeft zich in veel regio's wereldwijd gevestigd, met opmerkelijke producenten waaronder:
-
Frankrijk: Jura (Pierre Overnoy, Jean-François Ganevat), Loire (Olivier Cousin, Nicolas Joly), Beaujolais (Marcel Lapierre, Jean Foillard), Rhône (Thierry Allemand)
-
Italië: Friuli (Stanko Radikon, Joško Gravner), Sicilië (Arianna Occhipinti, Frank Cornelissen), Emilia-Romagna (La Stoppa, Denavolo), Piemonte (Bartolo Mascarello)
-
Spanje: Catalonië (Joan Ramon Escoda, Laureano Serres), Castilla y León (Alfredo Maestro, Goyo Garcia), Andalusië (Barranco Oscuro)
-
Georgië: Kakheti (Pheasant's Tears, Okro's Wines, Iago's Wine), Imereti (Baia's Wine)
-
VS: Californië (Donkey & Goat, La Clarine Farm, Arnot-Roberts), Oregon (Kelley Fox, Hiyu Wine Farm), New York (Channing Daughters)
-
Australië: Zuid-Australië (Lucy Margaux, Jauma), Victoria (Patrick Sullivan, Shobbrook), New South Wales (Frankly This Wine Was Made by Bob)
Elke regio en producent brengt hun eigen unieke benadering van natuurlijke wijnbouw, wat bijdraagt aan de diversiteit en opwinding van de categorie.
Onze Beste Natuurlijke Wijnen om te Proberen
Gekozen door onze gewaardeerde wijnspecialist Sara Speretto, een ervaren professional met meer dan 10 jaar ervaring in de wijnindustrie en momenteel werkzaam als de Customer Account Manager voor Coravin. Sara heeft het prestigieuze WSET Level 3 Wine Diploma van de Wine & Spirit Education Trust en een Diploma in Wijn van Fondazione Italiana Sommelier.
- Emidio Pepe - Trebbiano d'Abruzzo: Dit is een complexe en gestructureerde witte wijn uit de Abruzzo-regio van Italië. Het wordt gerijpt in cementtanks en gebotteld zonder filtratie, wat de wijn echt laat schitteren. Het past perfect bij rijke zeevruchtgerechten, geroosterd gevogelte en oude kazen.
- Gravner - Ribolla: A favoriet Oranje Wijn uit de Friuli-regio van Italië. Gemaakt van de inheemse Ribolla Gialla-druif, ondergaat het uitgebreide schilcontact en rijpt het in klei-amforen, wat resulteert in een werkelijk unieke wijn. Combineer het met gedurfde, smaakvolle gerechten zoals curry, geroosterd vlees en oude kazen.
- Clos De Treilles - Anjou Enfant Terrible: Je kan niet anders dan glimlachen als je het opvallende labelontwerp ziet van deze natuurlijke wijn uit de Loire-vallei in Frankrijk. Het knipoogt speels naar de onconventionele aard van natuurlijke wijnproductie. Het is een perfecte match voor lichte zeevruchtgerechten, salades en geitenkaas.
- Movia Exto - Gredič: Deze witte blend uit de Goriška Brda-regio van Slovenië is voor mij echt een uitschieter. Gemaakt met uitgebreide schilcontact en met de inheemse Ribolla-druif, heeft het complexe aroma's, textuurrijkdom en ongelooflijk verouderingspotentieel. Combineer het met gegrilde groenten, geroosterd gevogelte en rijpe kazen.
- Arianna Occhipinti - Grotte Alte: Elegant en expressief, deze rode wijn komt uit Sicilië. Gemaakt van de Frappato-druif, staat het bekend om zijn lichte body, frisse zuurheid en bloemige aroma's. Het past prachtig bij gegrilde vis, tomaat-gebaseerde pastagerechten en charcuterie.
Natuurlijke Wijn en het Milieu
Een van de grootste aantrekkingskrachten van natuurlijke wijn is het potentieel voor een positieve impact op het milieu. Door biodiversiteit te bevorderen, het gebruik van chemicaliën te verminderen en kleinschalige landbouw te ondersteunen, helpen natuurlijke wijnmakers een duurzamere toekomst voor de industrie te creëren.
Bovendien, door traditionele technieken en lokale druivensoorten te omarmen, helpen deze producenten het culturele erfgoed te behouden en de homogenisatie van wereldwijde wijnstijlen te weerstaan.
De Toekomst van Natuurlijke Wijnen
Naarmate steeds meer mensen de vreugde van natuurlijke wijn ontdekken, zal de categorie alleen maar blijven groeien. We zien al dat conventionele wijnmakers experimenteren met laag-interventie technieken, en toegewijde natuurlijke wijnwinkels en -bars duiken overal op.
Maar met groei komt ook het potentieel voor greenwashing en verwarring. Daarom roepen velen in de industrie op tot duidelijkere definities en certificeringen om consumenten te helpen begrijpen wat ze kopen.
Zal je Natuurlijke Wijn Proberen?
Hoewel deze wijnen conventionele verwachtingen kunnen uitdagen en enkele inconsistenties kunnen presenteren, bieden ze een unieke en boeiende lens om de diversiteit en het potentieel van wijn te verkennen.
Zoals bij elke wijn, is de sleutel om natuurlijke wijnen met een open geest te benaderen. En waarom niet het meeste halen uit je natuurlijke wijnervaring met Coravin?
De Coravin Pivot+ en Timeless systemen stellen je in staat om je favoriete natuurlijke wijnen te schenken en ervan te genieten zonder de kurk te verwijderen, waardoor de overgebleven wijn weken of zelfs maanden bewaard blijft. Dit betekent dat je een breder scala aan natuurlijke wijnen kunt verkennen zonder je zorgen te maken over het opdrinken van de fles in één keer.
Bovendien, met de mogelijkheid om slechts één glas tegelijk te schenken, kun je verschillende natuurlijke wijnen vergelijken om je perfecte match te vinden!